Pomiary akustyczne a bieżąca kontrola obiektów budowlanych

Autorem artykułu jest Jacek Danielewski

Propozycje zmian prawa budowlanego przewidują prowadzenie stałej, corocznej kontroli stanu technicznego obiektów. Dotyczy ona szeroko pojętych parametrów obiektu, a związana jest głównie z kontrolą bezpieczeństwa konstrukcji budynku.
Propozycje zmian prawa budowlanego przewidują dla użytkowanych obiektów prowadzenie stałej, corocznej kontroli stanu technicznego. Kontrola ta dotyczy szeroko pojętych parametrów obiektu, a związana jest głównie z kontrolą bezpieczeństwa konstrukcji budynku. Kontrolna ocena odbywa się głównie pod kątem zmian, jakie wprowadza kolejny zimowo-letni cykl w obciążeniu obiektu czynnikami atmosferycznymi. Parametry akustyczne budynku również ulegają zmianie w czasie użytkowania obiektu. W zakresie kontroli stanu technicznego budynków pod względem akustyki budowlanej jest wiele parametrów, których nie ma celu kontrolować co roku, ale są takie, które wymagają corocznej kontroli, gdyż są związane z bezpieczeństwem osób w obiekcie. Kontrole parametrów akustycznych obiektu można podzielić na kilka ze względu na czas ich występowania.


Kontrola pomiarowa coroczna

Kontrola coroczna powinna być wykonywana każdego roku w ramach podstawowej kontroli stanu technicznego budynku. Kontrola dotyczy tylko i wyłącznie oceny jednego parametru technicznego w grupie obiektów wymienionych w rozporządzeniu dotyczącym bezpieczeństwa pożarowego. Corocznej kontroli podlegają obiekty z obligatoryjnym systemem DSO emitującym komendy ewakuacyjne do budynku. Do nich zaliczają się:
Budynki handlowe lub wystawowe:
- jednokondygnacyjne o powierzchni strefy pożarowej powyżej 10 000 m2,
- wielokondygnacyjne o powierzchni strefy pożarowej powyżej 8 000 m2,
Obiekty użyteczności publicznej:
- sale widowiskowe i sportowe o liczbie miejsc powyżej 1 500,
- kina i teatry o liczbie miejsc powyżej 600,
- szpitale i sanatoria o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku,
- wysokie i wysokościowe budynki użyteczności publicznej,
Budynki zamieszkania zbiorowego:
- wysokie i wysokościowe,
- o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200,
Obiekty związane z komunikacją masową:
- stacje metra i kolei podziemnej,
- dworce i porty lotnicze przeznaczone do jednorazowego przebywania powyżej 500 osób,
Budynki wysokie:
- ponad 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu,
- mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie,
Budynki wysokościowe:
- powyżej 55 m nad poziomem terenu.

W zakres corocznej kontroli powinna wchodzić ocena zrozumiałości komend ewakuacyjnych. Kontrola działania dźwiękowych systemów ewakuacyjnych pod względem zrozumiałości polega na zweryfikowaniu, czy w obiekcie nadal panuje odpowiednia zrozumiałość oceniana wskaźnikiem STI, a także czy wszystkie urządzenia są ciągle w odpowiedniej sprawności i gotowości do pracy. O konieczności corocznej kontroli informuje norma PN-EN 60849: 2001 Dźwiękowe systemy ostrzegawcze, która aktualnie nie jest normą obligatoryjną do stosowania w budownictwie.


Kontrola pomiarowa okresowa, planowa

Kontrola wykonywana jest w stałych odstępach czasu dłuższych niż rok i przebiega wg planu remontów urządzeń technicznych i planu przeglądów remontowych całego obiektu. Okresy, jakie dzielą kolejne kontrole, mogą być dłuższe lub krótsze, nawet kilkuletnie. W obiektach z programowanym czasem funkcjonowania kontrola okresowa, planowa jest integralnym składnikiem oceny ekonomiczno-technicznej możliwości dalszego funkcjonowania obiektu wg stworzonego programu życia obiektu. Kontrola okresowa może być związana np. z okresową kontrolą pod kątem spełnienia oczekiwań kolejnych pokoleń użytkowników obiektu. W takich przypadkach kontrola okresowa powinna odbywać się co 10-15 lat, aby uchwycić zmiany w postawach klientów z nowego pokolenia. Nowe standardy użytkowe pojawiające się co 10-15 lat nie są wyartykułowane prawnie i wymagają śledzenia rynku i potrzeb klientów. Imperatyw funkcjonowania i zwiększania zysków ze starzejącego się obiektu jest wyznacznikiem częstości i głębokości przeprowadzania kontroli okresowych, planowych. Odpowiednie zaplanowanie kontroli pozwala na szybsze wychwycenie i określenie zakresu dekapitalizacji użytkowej obiektu.


Kontrola pomiarowa weryfikująca

Kontrola przeprowadzana jest po dokonaniu zmian w strukturze budynku lub w jego wyposażeniu. Przy przebudowie, rozbudowie, zamontowaniu nowych urządzeń technicznych oraz zmianie sposobu użytkowania następuje zmiana parametrów akustycznych. Zmiana może obejmować np. parametry wymuszenia, czyli większy poziom dźwięku, jaki emituje nowy najemca obiektu. Przy zmianie sposobu użytkowania zmieniają się również dopuszczalne wartości, jakie opisują komfort akustyczny. Przy przeróbce np. hali przemysłowej na biura mamy do czynienia ze wzrostem wymagań, co wymaga weryfikacji pomiarowej, czy w adaptowanym obiekcie uzyskuje się warunki odpowiednie jak dla pomieszczeń do pracy umysłowej. Kontrola weryfikująca ma na celu sprawdzenie, czy akustyczne parametry użytkowe obiektu nie zostały zmienione i czy nowe rozwiązania techniczne zapewniają odpowiedni, oczekiwany przez użytkowników komfort akustyczny, czy gwarantują nieprzekroczenie wartości dopuszczalnych określonych w przepisach prawnych.


Kontrola pomiarowa incydentalna

Kontrola występuje tylko w wyjątkowych przypadkach wydarzających się w sposób nieplanowany i nieprzewidywany. Do takich incydentów zaliczyć należy drobne remonty, zmiany w dotychczasowym sposobie zagospodarowania pomieszczeń bez zmiany przeznaczenia, drobne naprawy np. wymiana drzwi. Kontrola incydentalna może zachodzić również wtedy, kiedy nowy najemca obiektu wprowadza do budynku wyposażenie mogące pogorszyć warunki sąsiadów. W takim przypadku nie następuje zmiana sposobu użytkowania obiektu, a jedynie wprowadzenie nowych źródeł hałasu. Zgodnie z normą PN-87/B-02151/02 Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach – Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w pomieszczeniach dopuszczalny poziom hałasu dotyczy również emisji od urządzeń wprowadzonych do obiektu. Dotyczy to ograniczenia przenoszenia dźwięków pomiędzy pomieszczeniami, a nie poziomu dźwięku w pomieszczeniu z urządzeniem emitującym hałas. Kontrola pomiarowa w takich sytuacjach obejmuje ocenę poziomu dźwięku w pomieszczeniach i weryfikację, czy wartości dopuszczalne są przekroczone, czy nie. Pomiar dotyczy poziomu emitowanego, jak i przenoszonego przez przegrody pionowe i poziome do pomieszczeń sąsiednich i z przestrzeni międzysufitowej.


Parametry kontroli

Konieczna jest znajomości konkretnych parametrów kontroli, aby dobrze przeprowadzić kontrolę stanu technicznego obiektu i stwierdzić, czy występują zmiany w strukturze obiektu budowlanego wymagające ingerencji. Każda zmiana parametru akustycznego oraz wibroakustycznego wewnątrz lub na zewnątrz budynku może być symptomem zmian stanu technicznego i wzrostu prawdopodobieństwa uszkodzenia lub katastrofy.

Parametry kontroli możemy podzielić na trzy podstawowe grupy:
- kontrola wymagań ochrony środowiska,
- kontrola wymagań prawa budowlanego,
- kontrola wymagań przepisów przeciwpożarowych.

Procedury kontrolne są określone w rozporządzeniach, normach lub branżowych procedurach kontrolnych Parametry, jakie są określane podczas różnego rodzaju kontroli, są następujące:
kontrola wymagań ochrony środowiska:
L - emisja hałasu do środowiska
kontrola wymagań prawa budowlanego:
L - poziom dźwięku w pomieszczeniach
R - izolacyjność akustyczna przegród
kontrola wymagań przepisów przeciwpożarowych:
CIS - zrozumiałość komend ewakuacyjnych
sprawność - ocena sprawności całości systemu wraz z systemami awaryjnymi

Wartości zmierzone porównywane są następnie z wartościami dopuszczalnymi, jakie określają ustawy, rozporządzenia oraz normy przywołane przez akty wyższego rzędu. W gospodarce rynkowej przez wartości dopuszczalne należy rozumieć nie tylko wartości określone w prawie, ale również wartości, jakie zapisane są w umowach między administratorem i najemcą obiektu. W obiekcie z funkcjonującą książką użytkowania, w której zapisane są wszelkie dopuszczalne zachowania użytkowników obiektów, w tym np. dopuszczalne emisje hałasu stosowanych urządzeń wprowadzanych do budynku, kontrola opiera się na porównaniu pomiarowym stanu istniejącego z tym z książki użytkowania obiektu.
---

mgr inż. wibroakustyk Jacek Danielewski FABRYKA CISZY - Pomiary parametrów akustycznych

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl